പ്രവാസി ഭാരതീയ ദിവസ് ആഘോഷിക്കാൻ തീരുമാനിച്ചത് എൽ.എം. സിംഗ്വിയുടെ അധ്യക്ഷതയിൽ ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റ് രൂപീകരിച്ച ഇന്ത്യൻ ഡയസ്പോറയെക്കുറിച്ചുള്ള ഉന്നതതല സമിതിയുടെ (എച്ച്എൽസി) ശുപാർശകൾ പ്രകാരമാണ്.2002 ജനുവരി 8 ന് ന്യൂഡൽഹിയിലെ വിജ്ഞാന് ഭവനിൽ നടന്ന ഒരു പൊതു ചടങ്ങിൽ അന്നത്തെ ഇന്ത്യൻ പ്രധാനമന്ത്രി ശ്രീ അടൽ ബിഹാരി വാജ്പേയി കമ്മിറ്റിയുടെ റിപ്പോർട്ട് സ്വീകരിക്കുകയും 2002 ജനുവരി 9 ന് "പ്രവാസി ഭാരതീയ ദിവസ്" (PBD) പ്രഖ്യാപിക്കുകയും ചെയതു.
1915-ൽ മഹാത്മാഗാന്ധി ദക്ഷിണാഫ്രിക്കയിൽ നിന്ന് ഇന്ത്യയിലേക്കുള്ള മടങ്ങിവരവിനെ അടയാളപ്പെടുത്തുന്നതിനാണ് ഈ ദിവസം.
2000-ൽ സ്ഥാപിതമായ ഇത്, ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റിന്റെ വിദേശകാര്യ മന്ത്രാലയവും ഫെഡറേഷൻ ഓഫ് ഇന്ത്യൻ ചേമ്പേഴ്സ് ഓഫ് കൊമേഴ്സസ് ആൻഡ് ഇൻഡസ്ട്രിയും (FICCI), കോൺഫെഡറേഷൻ ഓഫ് ഇന്ത്യൻ ഇൻഡസ്ട്രീസ്, നോർത്ത് ഈസ്റ്റേൺ റീജിയൻ വികസന മന്ത്രാലയം എന്നിവ സ്പോൺസർ ചെയ്യുന്നു.
ഈ ആഘോഷ പരിപാടി എല്ലാ വർഷവും ജനുവരി 8 മുതൽ 10 വരെ ഇന്ത്യയിലെ തിരഞ്ഞെടുത്ത നഗരത്തിൽ നടക്കുന്നു: ഇന്ത്യൻ ഡയസ്പോറയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രശ്നങ്ങൾക്കായി ഒരു ഫോറം സംഘടിപ്പിക്കുകയും പ്രവാസി ഭാരതീയ സമ്മാന് അവാർഡുകൾ നൽകുകയും ചെയ്തു.
